Waarom hou ik toch zo van documentaires over kunstvervalsers en hun handelaren?

Ik heb voor de tweede maal de Netflix documentaire over het schandaal van de Knoedler Gallery en Ann Freedman bekeken.

Via die galerie en mevrouw Ann Freedman zijn er voor zo’n 80 miljoen dollar aan valse schilderijen op de markt gekomen. Misschien het beroemdste werk was de ‘Rothko’.

Als ik dit werk in het MOMA had zien hangen, zou ik er niet aan hebben getwijfeld dat het een authentieke Rothko is. Een waarlijk goed gemaakte vervalsing? 

Sommige werken zijn van het toneel verdwenen. Hoeveel zullen er nog in de diverse collecties hangen?

De galerie is gesloten, Ann Freedman heeft nu haar eigen galerie. (klik op 'galerie' om naar haar site te gaan).

Ik bewonder haar moed en doorzettingsvermogen.

Hoe is dit gedoe mogelijk? En het is geen geval op zich...

MAKKELIJK TE VERVALSEN WERKEN.

Ik beken, ook ik ben jaren gefascineerd geweest door de schilderijen van Rothko. Zoals elke kunststudent uit de zeventiger jaren van de vorige eeuw dacht ik dat het pad naar de grote kunst ging van laten we zeggen Cimabue tot Rothko (ook al was Malevich er veel eerder gearriveerd).

Van een soort gebrekkig realisme via en dankzij de instructies van ondermeer Vasari tot het heilige der heilige, namelijk een aan niets refererend of ten minste zo weinig mogelijk refererend autonoom kunstwerk: abstracte kunst! Wat een onzin.

Ik heb jaren geprobeerd tot het heilige der heilige door te dringen.

Ik ben ermee gestaakt, ik kwam er achter dat het een lege bezigheid is, volkomen zinloos. Het schilderen van het grote niets is saai. Saai en gemakkelijk. Bovendien heeft het wegvegen van referenties aan de ons omringende wereld niets te maken met het maken van puur schilderen. Schilderen is interpreteren. Als het zichzelf interpreteert, wat is dat?

Nu zeg ik vaak dat Rothko’s zelfmoord het juiste gebaar was; hij was uitgekomen bij het grote zwarte gat en is daar gewetensvol in gesprongen.

Een consequentie van deze richting in het schilderen is dat het zeer eenvoudig na te maken is.

Er is hier iets scheef gegroeid. Voor de Renaissance werden de kunstwerken gemaakt door anonieme schilders. Het maakte niet uit door wie het werk gemaakt was. De werken moesten voldoen aan bepaalde eisen.

Vanaf de Renaissance kregen kunstenaars naam en faam. Denk aan Michelangelo en de brief van de paus.

Dat is steeds belangrijker geworden. Vaak gaat het er niet meer om hoe het werk er uitziet, als het maar door een beroemdheid is gemaakt. Wat als het eenvoudig na te maken is?

Om een aardige zakcent te verdienen is het voor slimme vervalsers een fluitje van een cent werken in de stijl van kunstenaars als Rothko, Giacometti, Newman, De Kooning, Pollock, Picasso (uit bepaalde periodes), Mirò, Chagall en nog vele anderen te maken.

Het moeilijke zit hem in het vinden van oud materiaal en de afkomst goed te vervalsen.

Zie daarover de BBC documentaire over het duo Drew en Myatt (leerzaam!).

Nog zo’n heerlijke documentaire... (wederom, klik op het grijze 'BBC' om de documentaire te zien)

Veel experts zeggen dat er een enorm aantal valse werken in omloop is, in musea hangt. Ik geloof dat en vind het leuk. Van de werken door Myatt gemaakt zijn er maar 72 van de ruim 200 gevonden...

Een reden is natuurlijk het gebrek aan deskundigheid betreffende wat echt is (of zou moeten zijn) in de kunsten gekoppeld aan de waan van de op hol geslagen markt. En de eigenaar wil natuurlijk geen geld verliezen...

VERWARRING

Ik kom zo vaak mensen tegen die mijn werk waarderen, maar daarnaast met glimmende ogen praten over de meest kreupele gemakzuchtige in elkaar geflanste rotzooi.

Ik kan er met mijn hoofd niet bij dat zogenaamde fijnproevers van mijn werk het werk van Andy Warhol en zijn onnoemelijk aantal door anderen gemaakte ‘originelen’ prachtig vinden. Moet ik nog meer aan mijn werk twijfelen? 

En dan... Ik heb de biografie over Caravaggio door Andrew Graham Dixon gelezen en vind het een van de beste ooit. Niet lang geleden zag ik hem in een video praten over een veiling te houden door Sotheby's. Ik werd treurig van zijn geleuter over een grote zeefdruk van Andy Warhol.

Ga naar minuut 6.45.

Ik hoop dat Graham Dixon zich gedwongen voelt tot dit soort loos gezwets omdat het werk van Andy Warhol nu eenmaal heilig verklaard is. Waarschijnlijk is hij bang voor zijn reputatie bij de meelopers, er vanuit gaande dat iets als kwaliteit of het ontbreken ervan in de kunst een eigenschap is waar je mee zeulen kunt zoveel je wilt. Ik vind het zielig. Voor mij is geen enkele kunstenaar heilig.

Een verademing vond ik Robert Hughes. Hij nam geregeld geen blad voor de mond, ook niet over de heilige Warhol. (bij beiden, klik op het grijze woord om naar de video's te gaan)  

VERGELIJKING

Wat vind ik van de werken van Warhol…

Twee schetsen gemaakt naar aanleiding van een paar genieën: Warhol, Van Gogh, Hitler (schilderde ook ooit) en Marilyn Monroe (schilderde niet maar was zelf een groot kunstwerk). De laatste twee als combie vind ik een gemiste kans voor Warhol. Kortom, er valt veel te lachen.

Ik zag de Netflix documentaire over zijn leven en vond hem een trut (hadden ze beter niet kunnen uitzenden: van mysterie naar zielige huismus met vampierneigingen). Hetgeen natuurlijk niet betekent dat hij (of/en zijn personeel) daarom waterige diarree voortbracht.

In de culinaire wereld is Warhol de evenknie van McDonald’s. Gaan fijnproevers daar eten?

Zeker, het concept McDonald’s is geniaal; hoe had anders dat concern zo groot kunnen worden? Maar om dan te beweren dat het een verfijnde keuken is... Ik probeer echt goede kunst te maken, wat dat ook is; moet ik mij beledigd voelen als een decipel van hem mijn werk mooi vindt?

Moet je McDonald’s fans weren uit goede restaurants? Nee toch?

TERUG NAAR FREEDMAN

Wat vind je mooi, waardevol of goed? Het is heel goed mogelijk dat Ann Freedman de valse Rothko’s prachtig vond. Dat mag echt. Mijn moeder heeft jaren de kreupele werkjes door mij gemaakt in mijn jeugd aan de wand gehad. Ze hield van mij en dus van ze. En ik deed mijn verwarde puberale best.

Ook: ik kende een compleet aan de alcohol zijnde altviolist van een zeer gerenommeerd Nederlands orkest die helemaal idolaat was van het werk van Corneille uit de jaren negentig; werk dat nu als ik het goed heb een gigantische duik naar beneden heeft gemaakt; wie wil er nog zo’n truttige zeefdruk aan de wand hebben?

Wat ik bedoel te zeggen; iemand die de prachtigste symfonieën van Mahler kon vertolken had zijn huis volhangen met vrolijke bagger. En waarom ook niet? Ieder zijn meug.

LOL

Ooit heb ik het idee gehad een museum van vervalste kunst op te zetten (ik sta er nog steeds voor open, wie doet er mee? Gaarne een rijke sponsor, slimme promotor en een paar niet al te luie vervalsers).

Een museum vol met gemakkelijk na te maken kunst van beroemde grootheden: ook een paar roestige schotten staal van Serra zouden er te bewonderen zijn… En dat alles te bezichtigen tegen een lage entreeprijs.

OOK MOEILIJKER TE VERVALSEN WERKEN WORDEN AANGEBODEN

In 2011 werd dit portret, een valse Frans Hals voor meer dan 10 miljoen dollar verkocht. Voor informatie, klik op het grijze '10 miljoen'.

Mij mogen ze best de nep-Hals geven. Ik vind het een prachtig schilderij.

Mijn laatste geniale idee (na te zien van Graham Dixon’s commentaar op de zeefdruk van Warhol) zijn de 'SCHREEUWSCHILDERIJEN'.

Je laat een beroemde kunstenaar wat schreeuwen (ik denk aan ‘depressief landschap met klote zon’ of ‘portret van een heroinehoer tot haar kruis in zee: geil en zout’) tegen een wit doek. Dat is dan alles: doordat op het doek alleen misschien wat opgedroogde speekseldruppels vaag te zien zijn is de mogelijkheid tot wilde interpretatie door de toeschouwer maximaal. Hij of zij kan zich er het ik weet niet wat bij voelen. En voor wat hulp is tegen betaling vast wel een kunsthistoricus of criticus te vinden die er een paar A4tjes over volschrijven kan.

Hier een schets van een artiest (MONO LISA) die er een maakt:

Ik maak me druk over wat goed schilderen inhoudt en dat is toch belachelijk…

We zijn allemaal genieën! We kunnen net zo goed na het ondergaan van een wortelkanaalbehandeling zo’n doek volschreeuwen en dan later in een stuip schieten als we het boven de bank zien hangen…

Ik val als vakman door de mand geheel in de geest van Joseph Beuys’ uitgedragen evangelische boodschap: 'iedereen is een kunstenaar'. 

MIJN DEVIES: KOOP WAT JE MOOI VINDT, OOK AL IS HET GEEN ORIGINEEL. En ik blijf proberen er iets van te maken. Het geld moet rollen. Ik ben ook bereid tegen forse betaling een vervalsing van een van onze grootmeesters te maken. Het is heel leuk en leerzaam om te doen.

Tot slot de 'ANALOGUES'. ZE HEBBEN ALLE BEATLES' LIEDJES GESPEELD EN GOED OOK!

Klik op de foto voor 'WITH A LITTLE HELP FROM MY FRIENDS'.

Utrecht, 2 augustus 2022.